Μόλις 4χιλιομετρα από το κέντρα της Αθήνας η Νέα Σμύρνη στις αρχές της δεκαετίας του 20ου αιώνα αριθμούσε μερικά σπίτια.
Τότε είχε την εμφάνιση περισσότερο κηπούπολης παρά οικισμού.
Η μεγάλη έκρηξη προκαλείται μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Μιας και η περιοχή επιλέγεται για την εγκατάσταση των προσφύγων της Σμύρνης. Η θέση της περιοχής ήταν ευνοϊκή γιατί συνδέονταν οδικά με την Αθήνα και τον Πειραιά και είχε χαμηλή αξία η γης. Λίγες μέρες μετά την Συνθήκη της Λωζάννης ο Ν. Πλαστήρας υπογράφει το Νομοθετικό Διάταγμα “Περί αναγκαστικής απαλλοτριώσεως γηπέδου παρά τη Λεωφόρο Συγγρού”, ενώ τον επόμενο χρόνο δημοσιεύτηκε το “Νέο Σχέδιο Αθηνών”, το οποίο περιελάμβανε τον “Αστικό συνοικισμό των εκ Σμύρνης προσφύγων”.
Ο προσφυγικός οικισμός άρχισε να οικοδομείται το 1926 και ολοκληρώθηκε το 1928 με πληθυσμό 210 κατοίκους. Οι περισσότεροι κάτοικοι προήλθαν από την περιοχή της Σμύρνης. Ο πληθυσμός της περιοχής άρχισε από τότε να έχει ανοδική πορεία. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ’30 η Νέα Σμύρνη μεταβλήθηκε σε πραγματική πόλη, ο πληθυσμός της από 6.500 το 1934 έφτασε στις παραμονές του πολέμου τους 15.000 κατοίκους. Έτσι το 1934 γίνεται και επίσημα Κοινότητα ενώ μια δεκαετία μετά ανακηρύσσεται ως Δήμος Νέας Σμύρνης.
Στην μεταπολεμική Αθήνα η Νέα Σμύρνη ενσωματώθηκε σταδιακά χάνοντας, τελικά, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της. Η πόλη επεκτάθηκε κυρίως ανατολικά και νότια καταλαμβάνοντας μέχρι το 1960 όλη της την έκταση. Ο πληθυσμός αυξανόταν σταθερά και την περίοδο αυτή συμπληρώθηκε η κοινωνική και τεχνική υποδομή της πόλης (δρόμοι, συγκοινωνία, ηλεκτροφωτισμός, ύδρευση, αποχέτευση, καθαριότητα και υγιεινή).
Οι πρώτες πολυκατοικίες εμφανίστηκαν στη Ν. Σμύρνη το 1955-60 γύρω από την κεντρική πλατεία και την πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης. Η οικοδόμηση και οι μεγάλοι συντελεστές δόμησης εξαφάνισαν τον ένα μετά τον άλλο όλους τους ελεύθερους χώρους της πόλης. Την τελευταία εικοσαετία η Ν. Σμύρνη έχοντας καλύψει όλη της την έκταση αναπτύχθηκε αποκλειστικά καθ’ ύψος και ο πληθυσμός της διπλασιάστηκε.
Πυρήνας της πόλης τότε και τώρα η κεντρική Πλατεία και οι γύρω της εμπορικοί δρόμοι. Το επιβλητικότερο κτίριο στην περιοχή παραμένει η Εστία Νέας Σμύρνης. Ιδρύθηκε το 1930 από μικρασιάτες πρόσφυγες με αποστολή τη συλλογή και μελέτη στοιχείων του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Στα τέλη του `60 εγκαταστάθηκε στο σημερινό της κτίριο που ολοκληρώθηκε με χορηγία του Αρ. Ωνάση. Στους χώρους του σήμερα διατηρείται μουσείο, βιβλιοθήκη και αίθουσες μαθημάτων.
Κάτω ακριβώς από την Εστία μέχρι την περιοχή «Στροφή» Λ. Συγγρού εκτείνεται το Άλσος Μνήμης. Άρχισε να διαμορφώνεται το 1965 με γλυπτικά έργα δόκιμων καλλιτεχνών που απεικονίζουν πρόσωπα και θέματα του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Το επιβλητικότερο από αυτά ο ανδριάντας του Μητροπολίτη Χρυσόστομου Σμύρνης έργο του γλύπτη Θ. Απάρτη. Περιέχονται επίσης το Μνημείο των Προσκόπων Αϊδινίου, το Ηρώο Αρμενίων, το Άγαλμα της Σμύρνης κα. Η ονομασία Άλσος της Μνήμης δόθηκε από τον δήμαρχο Χαραλ. Πεχλιβανίδη αν και επίσημα αποκαλείται Πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Η κεντρική Πλατεία Νέας Σμύρνη διαμορφώθηκε από τον αρχιτέκτονα Γ. Λεονάρδο στα μέσα του `60. Στη μέση της βρίσκεται μια ανάγλυφη σύνθεση και μεγάλοι υδάτινοι πίδακες. Η περιμετρική της φύτευση με πεύκα έγινε από μαθητές της Ευαγγελικής Σχολής, όταν ακόμα το κτίριο της βρίσκονταν στο κάτω μέρος της Πλατείας και την χρησιμοποιούσε ως αυλή. Για ένα διάστημα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ονομαστεί Πλατεία Τσώρτιλ.
Τα περισσότερα παλιά καταστήματα της Πλατείας σήμερα έχουν αλλάξει βέβαια χρήση και ιδιοκτήτες. Ωστόσο, οι στίχοι του τραγουδιού της Λ. Νικολακοπούλου «Στον Άδωνι» την καφετέρια, που υπάρχει ακόμα στην Πλατεία, περιγράφει μια κοινωνία και ένα κόσμο γύρω από την Πλατεία λίγες δεκαετίες πριν (Πάμε στον Άδωνι για καφέ, που πηγαίνουν τεκνά και φρικιά, και αράζουνε και αθλητές, και που πηγαίνει και μία χοντρή νευρικιά, Κυριακή να της φύγει το στρες). Άλλωστε και η ίδια η Άλκηστις Πρωτοψάλτη γνώρισε την ζωή και τους ανθρώπους ως βέρα Νεοσμυρνιώτισσα.
Φυσικά σημείο αναφοράς της Νέας Σμύρνης η Αγία Φωτεινή, που είναι και έδρα της τοπικής Μητρόπολης έχοντας το περίφημη αντίγραφο καμπαναριού εκείνου της Σμύρνης.
